Նայիր սերիալը, կարդա գիրքը
13.04.2022
«Netflix»-ի, «HBO»-ի ու «AppleTv»-ի ժամանակներում շատերը շտապեցին նորից խոսել ընթերցանության վախճանի մասին, բայց… կրկին սխալվեցին։
Սերիալները, իհարկե, օր օրի ավելի պոպուլյար են դառնում, բայց դրանց հեղինակները հասկացել են լավ սերիալի հիմքում լավ գիրք պետք է լինի։ Այսօր բազմաթիվ սերիալներ նկարահանվում են գրքերի հիման վրա։ Այդ ստեղծագործությունները ընտրվում են սցենարիստների կողմից, քանի որ գրքերը արդեն իրենց տեղը գրաված են լինում ընթերցողների շրջանում։ Իսկ սերիալի հաջողելուց հետո հետաքրքրության մի նոր ալիք է բարձրանում գրքի հանդեպ։ Բացի մոլի ընթերցասերներից կարդացողների թվին են միանում նրանք, ովքեր սիրել են սերիալը, հրատարակիչները նոր տպաքանակներ են տպում, շապիկների նոր ձևավորումներ անում։
Այնպես որ, այս շրջանը վերջ չունի՝ գիրքը օգնում է սերիալ արտադրողերին, սերիալ արտադրողներն էլ գրքեր հրատարակողներին։
Այս սերիալը «Netflix»-ի հարթակում հայտնվեց երկու տարի առաջ, մեծ իրարանցում առաջացրեց։ 7 մասից բաղկացած այս մինի սերիալը նկարահանվել է համանուն գրքի հիման վրա, որը առաջին անգամ հրատարակվել էր 1983 թվականին։ Գիրքը պատմում է տաղանդավոր ինքնուս աղջկա մասին, ով շախմատի աշխարհում իսկական հեղաշրջում է կատարում։ Այն էկրանավորելու փորձեր եղել են, բայց հաջողությամբ չեն ավարտվել։ Գիրքը ֆիլմի վերածելու մտքով հետաքրքրված էր նաև Հիթ Լեջերը, նա պատրաստվում էր հանդես գալ ռեժիսորի դերում։
«Նեթֆլիքսի» էկրանավորումը ոչ միայն հետաքրքրություն առաջացրեց ստեղծագործության հանդեպ ու գրքերը սկսեցին նոր թափով վաճառվել, այլև աճեցին շախմատների վաճառքները։ 2020 թվականին շախմատը ամենապահանջված խաղերից էր դարձել։
Ստեղծագործության բոլոր գործող կերպարները հորինված են, բայց սյուժեի ընթացքում նշվող շախմատիստների անունները իրական են։ Մի խոսքով, թե’ կարդալու ու թե’ նայելու համար օգտակար, հետաքրքիր, մի շնչով առաջ գնացող գործ է։
2019 թվին էկրաններին հայտնվեց «Կախարդը»։ Ֆենթզի ժանրում նկարահանված այս սերիալը միանգամից իրարանցում առաջացրեց «Գահերի խաղի» ու «Մատանիների տիրակալ»-ի սիրահարների շրջանում։ 2021-ի դեկտեմբերին էկրաններին հայտնվեց երկրորդ եթերաշրջանը, որի հաղջողությունը գերազանցեց նախորդին։ Պարզ դարձավ, որ «Կախարդը» երկար ճանապարհ է անցնելու։
Գլխավոր կերպարին մարմնավորում է Հենրի Քևիլը, ինչը արդեն ուշադրություն է գրավում։ «Netflix»-ը վիզուալ էֆեկտների ու հագուստի վրա գումար չի խնայել, ինչն էլ դիտարժան է դարձնում ֆիլմը։
Բայց, սերիալը բավականին շեղվում է Կախարդի մասին պատմող գրքերից։ Դրանք 8-ն են։ Սերիալում նախընտրել են մի քիչ խառնել ժամանակագրությունը, այնպես որ եթե ուզում եք իմանալ հեղինակի մտածած պատմությունը, անպայման կարդացեք գրքերը։
«Կախարդ»-ի հեղինակը լեհ գրող Անջեյ Սապկովսկին այս գրքերը գրել է դեռ 1986-2013 թվականներին։ Գրքերը բավականին պոպուլյար էին ֆենթզի ժանրի սիրահարների շրջանում, բայց սերիալից հետո գիրքը սկսեցին կարդալ բոլորը։ ԱՄՆ-ում առաջին եթերաշրջանից հետո պահանջարկը այնքան մեծացավ, որ միանգամից տպագրվեց 500.000 օրինակ։ Ու այս թիվը դեռ աճում է։ Արագ արձագանքեցին նաև ռուսական հրատարակչությունները, որոնք սկսեցին ներկայացնել գիրքը արդեն սերիալային շապիկով։
«Աղախնի պատմությունը» HBO-ի ամենահայտնի սերիալներից է։ Միանգամից նշենք, սա հակաուտոպիա է։ Այն էկրաններին հայտնվեց 2017 թվականին ու միանգամից գրավեց մարդկանց ուշադրությունը։ Պատճառները մի քանիսն էին։ Նախ սերիալի նկարահանուկները զարմացնում են օպերատորական ու ռեժիսորական աշխատանքներով։ Բացի այդ սերիալի ստեղծողները կարողացել էին հստակ փոխանցել այն վախեցնող ու միարժամանակ զայրացնող ու զարմացնող իրավիճակը, որ տիրում է ապագայի աշխարհում, որտեղ կանայք միայն երեխաներ ծնելու համար են ապրում։
Սերիալը, իհարկե, մեկ եթերաշրջանով չսահմանափակվեց։ Այն դեռևս էկրաններին է։
Գիրքը լրիվ ուրիշ հարց է։ Մարգրեթ Աթվուդը գործը գրել է դեռևս 1985 թվականին։ Հակաուտոպիայի ժանրում գրված այս ստեղծագործությունը ավելացրեք «1984»-ի, «351 աստիճան ըստ Ֆարենհայթի» ու «Չքնաղ նոր աշխարհ»-ի ցուցակին։ Աթվուդի ներկայացրած ապագան, որտեղ կանանց ազատության ու իրավունքների մասին, կարելի է ասել, մոռացել են՝ վախեցնող է։ Բայց թեման շատ ակտուալ է։
Սերիալից հետո կամ առաջ գիրքը պարտադիր կարդալիք է, քանի որ սերիալի հաջողությունը ստիպում է այն ստեղծողներին անվերջ զարգացնել սյուժեն։ Իսկ Աթվուդի գիրքը ամբողջական, ավարտուն գործ է, որը ավարտելով մտորում ես այն հարցերի շուրջ, որ հեղինակը բարձրացնում է։